Podczas gdy pozytywne aspekty czytania na głos dzieciom są powszechnie omawiane, niewiele wiemy o tym jak to robić efektywnie. Tak samo ważne jest czytanie dziecku jak też czytanie z nim, gdyż wzmacnia to poczucie obustronnej radości i powaga rozwijać nawyk wspólnego czytania.
Poniżej znajdują się pomysły zainspirowane metodyką Montessori a mające ja celu rozwijanie wspólnego czytania:
Zafascynuj się czytaniem wielokrotnym. Większość przedszkolaków uwielbia czytać wielokrotnie te same książki, w ten sam sposób jak wielokrotnie wracają do swoich ulubionych pomocy w salach Montessori. Dziecięca potrzeba powtarzania różnych czynności wiele razy jest wspaniałą szansą do nauki podczas wspólnego, głośnego czytania. Niejednokrotnie kiedy czytamy historyjkę po raz piąty czy dziesiąty, dzieci zaczynają używać słów z historyjki i zapamiętują jej moralny przekaz. Czas przedszkola i ilustrowanych książek jest jedynym kiedy dzieci z taką chęcią i radością chcą wielokrotnie wracać do tych samych historyjek! Warto zrobić jak najlepszy użytek z tych kilku lat przedszkolnych by zapoznać dzieci z książkami na różnych poziomach.
Przeczytaj całą książkę za jednym podejściem. Wczuj się w historię i przerywaj czytanie tylko w celu wyjaśnienia ważnych słów czy zwrotów, lub by odpowiedzieć na pytania związane z informacjami w niej zawartymi. Całe opowiadanie omówcie dopiero po zakończonym czytania.
Stopniowo, przy każdym kolejnym czytaniu wczuwaj się coraz bardziej. Nie przerywaj czytania by wyjaśnić nowe słownictwo lecz raczej zwróć uwagę dziecka na interesujące ilustracje. Omówcie wydarzenia zawarte w historii i uczucia jakie towarzyszyły jej bohaterom oraz to jak świat bajkowy odnosi się do realnego świata dziecka. Jest wiele przydatnych artykułów, które mogą wskazać jak najefektywniej zastosować interaktywne czytanie, ale podstawowa zasada głosi, że należy pokierować dzieci tak by to one same stały się interaktywnymi odkrywcami swoich ulubionych książek. Spróbuj wprowadzić pomysły zawarte w historii do życia codziennego dziecka. Podczas wykładów z literatury często podkreślamy, że książki czynią życie lepszym i pełniejszym: omawiamy przesłania moralne w nich zawarte i to jak doświadczenia książkowych bohaterów pomagają podejmować decyzje dzieciom w realnym świecie.
Świadomie używaj słownictwa zaczerpniętego z książek w codziennych rozmowach. Powtarzanie i używanie tych słów i zwrotów wzmocni proces uczenia się i pomoże zrozumieć nowe słownictwo i zastosować je w mowie jak i piśmie. Rozwija też to świadomość, iż język literacki może być przeniesiony do życia codziennego.
Wyjaśnij jak doświadczenia dziecka nawiązują do przeżyć bohaterów. Pozwól by świat książkowy przeniknął do świata dziecięcego: idźcie do parku obserwować motyle, upieczcie chleb czy też wybierzcie się na plażę.
Zauważaj podobieństwa między różnymi historiami, co je łączy a które aspekty są inne i jak odzwierciedlają one życie dziecka. Pozwól by dziecko samo wybrało książkę. Podczas gdy wstępnej selekcji książek dokonują zwykle rodzice, na przykład podczas ich zakupu, pozwól by wybór tej, którą dziecko chce przeczytać należał do niego. Przyjemne jest odkrywanie, które książki dziecko lubi najbardziej i dlaczego. Gdy dziecko podrośnie, pozwól mu wybierać książki w bibliotece, nawet gdy wybory czasami nie są zbyt trafne. Mało ekscytujące lektury pozwalają tylko jeszcze bardziej docenić ciekawsze książki!
Wprowadź jasne zasady czytania książek. W moim domu, mój syn kocha książki i jest urodzonym gawędziarzem. Często, gdy tylko zaczniemy czytanie zaczyna wymyślać swoje własne opowiadania. Czasami gdy jesteśmy sami w domu pozwalam sobie na uruchomienie wyobraźni i wciągnięcie się do jego historii. Innym razem, gdy czyta ze swoją siostrą lub przyjaciółmi wie, że aby coś powiedzieć musi podnieść rękę lub dotknąć czyjegoś ramienia by dać mu znać, że ma coś do dodania. Czytanie interaktywnie nie oznacza ciągłego przerywania, rozmowy z lalkami czy biegania po domu. Gdy tak się dzieje dzieci wiedzą, że czytanie się kończy i wznawiam je dopiero, gdy ich uwaga skierowana jest ponownie na mnie. Zastosowanie zasady Montessori odnośnie ograniczonej wolności jest tak samo ważnie w przedszkolu jak i w domu!
Nigdy nie powiązuj nagradzania i karania z czytaniem. Czytanie nie może być ani nagrodą ani karą lecz czystą formą spędzania czasu, która jest zbyt cenna by ją zmarnować.
Jeśli chcesz uczynić wspólne czytanie czymś cennym dla ciebie i twojego dziecka, zadbaj o to by było ono przyjemne i aktywne. Dzięki temu rozbudzisz w dziecku miłość do czytania i przeżyjecie wiele niezapomnianych chwil.
Tłumaczenie : Magdalena Wnuczek
Tekst oryginalny: Applying Montessori Ideas When Reading With Your Child , Heike Larson